ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System) เป็นเพียงเครื่องมือ หากไม่รู้และไม่เข้าใจการใช้เครื่องมือ ก็ไม่มีประโยชน์ และในปัจจุบัน ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System) เป็นที่รู้จักแพร่หลาย ศาสตร์ที่เป็นรากฐานของ "ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์" คือ “ภูมิศาสตร์” หากพิจารณาแนวคิดของศาสตร์นี้จะพบว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งที่จะทำให้ผู้จะนำเอาระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ไปประยุกต์ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เมื่อพิจารณาคำที่เป็นส่วนประกอบของคำว่าระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ จะเห็นว่ามีคำหลักคือ "ภูมิศาสตร์" หากพิจารณาแนวคิดของศาสตร์ที่เรียกว่าภูมิศาสตร์ จะพบว่า "ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์" เป็นเพียง "เทคนิควิธีการ" ซึ่งเป็นเพียงสาขาย่อยของแนวคิดในการศึกษาภูมิศาสตร์เท่านั้น
ภูมิศาสตร์ มีแนวคิดเป็นโครงสร้างสาขาที่ศึกษากันมา 4 ด้านหลัก คือ
1. ด้านปรัชญาทางภูมิศาสตร์ ซึ่งเป็นแนวความคิด วิธีการศึกษา
2. ด้านภูมิศาสตร์ระบบ ซึ่งประกอบด้วยการศึกษาภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวกับกายภาพ และมนุษย์
3. ด้านภูมิศาสตร์ภูมิภาค โดยมีหลักคิดในการแบ่งกลุ่ม แบ่งโซน กำหนดของเขตทางพื้นที่
4. ด้านเทคนิควิธีการที่นำมาอธิบายปรากฏการณ์ทางภูมิศาสตร์
โดย ทั้ง 4 ด้านจะเน้นศึกษาทางด้านพื้นที่เป็นหลักจจึงเรียกว่า "ภูมิศาสตร์คือ ศาสตร์ทางพื้นที่" การใช้เครื่องมือ GIS จึงใช้ในกระบวนการ รวบรวม จัดเก็บ ประมวลผล วิเคราะห์และนำเสนอสารสนเทศในเชิงพื้นที่ โดยผู้ใช้เครื่องมือควรเข้าใจหลัก 3 ประการที่นักภูมิศาสตร์ศึกษาเชิงพื้นที่ คือ
1. คุณสมบัติเชิงพื้นที่
2. ปรากฏการณ์เชิงพื้นที่
3. แนวคิดเชิงพื้นที่
